Audio przewodnik po Bazylice Sacre Coeur

Drodzy Przyjaciele! Wita Państwa nasza agencja turystyczna Lekier, touroperator w kierunku Francja i Paryż. 
Audio guide w Bazylice Sacre Coeur – osobisty przewodnik po Paryżu w języku polskim wypożyczamy naszym turystom w każdej naszej wycieczce do Paryża. Każda samolotowa wycieczka do Paryża wycieczka zawiera propozycje Nasze przewodniki zostały profesjonalnie opracowane i przygotowane tak, aby uatrakcyjnić zwiedzani. Narratorami są głównie polscy aktorzy. Dzięki odpowiednim scenariuszom i wprowadzeniu odrobiny dramaturgii zwiedzanie z audio guidem jest bardziej atrakcyjne.
Do audio przewodników dołączamy mapy obiektów, co z pewnością usprawni zwiedzanie i podróż po Paryżu. Systemy audio przewodników pozwalają na komfortowe zwiedzanie i poruszanie się po Paryżu.
 
Proponujemy Państwu spotkanie z jedną z najpiękniejszych i najmłodszych bazylik – bazyliką Sacre Coeur, czyli Bazyliką Najświętszego Serca Jezusowego na paryskim wzgórzu Montmartre. Jest ona obowiązkowym punktem programów wycieczek do Paryża.

Zwiedzanie Bazyliki z pełnym nagraniem trwa około półtorej godziny. Jeśli dysponują Państwo krótszym czasem zalecamy ograniczyć się do najważniejszych punktów. Proponujemy zobaczyć fasadę budynku i rozety - nagranie 203, 204. O mozaikach i rozetach opowie nagranie 209 i 215. Przechodząc obok kaplic po obu stronach wewnątrz bazyliki wysłuchajcie nagrań:  205, 206, 208, 210, 211, 212, 213, 216.
  

Znajdują się Państwo u stóp tej wspaniałej świątyni na wzgórzu Montmartre na wysokości dolnego przystanku kolejki. Bazylika dominuje nad miastem i jest widoczna praktycznie z każdego miejsca w Paryżu. Mury Sacre Coeur nie ciemnieją już od ponad wieku, dlatego że do jego budowy użyto tufu wapiennego, inaczej trawertynu, specjalnie przywiezionego z Château-Landon. Na budowę bazyliki zużyto 106 mln metrów sześciennych kamienia. Cechą charakterystyczną trawertynu jest jego sposób reakcji na czynniki zewnętrzne, takie jak powietrze i deszcz. Trawertyn wydziela kalcyt, a sam pozostaje śnieżnobiały. Z podobnego materiału wykonano Łuk Tryumfalny na Placu Charles'a de Gaulle'a. Kamień węgielny pod budowę bazyliki został wmurowany w 1875 roku przez arcybiskupa Paryża Guibert’a. Swoje istnienie Sacre Coeur zawdzięcza przysiędze, którą złożyli Alexandre Legentil i Rohault de Fleury w trakcie wojny w latach 1870-71. Fundatorzy bazyliki obiecali sobie w chwili wybuchu wojny francusko-pruskiej, że wybudują ją, jeżeli działania wojenne nie spowodują zniszczeń w ich ukochanym mieście. Smutne wydarzenia, którymi zakończyła się świetność i euforia towarzysząca czasom II Carstwa, wprowadziły kraj w bardzo głęboki polityczny, społeczny i moralny kryzys. Złożyła się na to porażka w wojnie z Prusami, niewola cesarza francuskiego Napoleona III i wielomiesięczne oblężenie Paryża oraz aneksja Watykanu. Zrozpaczeni wierni wzywali ludzi do Sacre Coeur, do Najświętszego Serca Jezusowego, mając nadzieję, że w ten sposób uda im się wymodlić odkupienie ojczyzny. Kościół wyraził aprobatę dla inicjatywy zbudowania gigantycznej bazyliki w zamian za odkupienie grzechów, i ogłosił w kraju zbiórkę środków na jej budowę. Rzeczywiście, Paryż pozostał nietknięty, zgodnie z obietnicą jego mieszkańcy zyskali więc nietuzinkową budowlę sakralną poświęconą Sercu Jezusowemu, które, w przekonaniu fundatorów, ocaliło miasto przed zniszczeniem i zapobiegło jego klęsce. Schody prowadzące do Sacre Coeur składają się z 279 stopni. Jeśli stoją Państwo twarzą do bazyliki, to po lewej stronie, za ogrodzeniem, znajduje się naziemna kolejka linowa, z której mogą Państwo skorzystać, aby wjechać na wzgórze. Można w tym celu wykorzystać zwykłe bilety na metro.
Aby otrzymać informacje dotyczące kolejki linowej, proszę wysłuchać opisu nr 201.
 
http://www.beenbiz.com/lekier/media/4218.jpg
 
Naziemna kolejka linowa Montmartre jest nie tylko atrakcją turystyczną. Bardzo często korzystają z niej też sami mieszkańcy dzielnicy. Pierwsze wagoniki pojawiły się na wzgórzu 13 lipca 1900 roku i była to kolejka wodna. Wagoniki wpędzano w ruch za pomocą systemu złożonego z pięciu zbiorników, które na przemian napełniały się wodą i opróżniały. Elektryczna kolejka pojawiła się w 1935 roku, a jej współczesny wariant uruchomiono 1 czerwca 1991 roku. Każdy z dwóch wagonów mieści do 60 osób. W ciągu godziny w obu kierunkach może przewieźć do dwóch tysięcy pasażerów. Kolejka linowa wjeżdża na wysokość 36 metrów, długość trasy wynosi 108 metrów, a jej pokonanie zajmuje około 90 sekund.
 
Proszę wysłuchać opisu nr 202 na tarasie widokowym, mieszczącym się nad potrójną fontanną.
Aby tam trafić z górnego przystanku kolejki, trzeba skręcić w prawo i zejść po głównych schodach jedno przejście niżej. Proszę się zatrzymać przy barierkach lub usiąść na stopniach schodów.
Sacre Coeur to inaczej Bazylika Najświętszego Serca Jezusowego i Bazylika Przysięgi Narodowej. Wybór miejsca pod jej budowę nie był przypadkowy. Wzgórze Montmartre było miejscem świętym jeszcze w Starożytnym Rzymie. W tamtym okresie czczono tu Merkurego, boga handlu, złodziei i podróżników, a także Marsa – boga wojny. Stąd prawdopodobnie wzięła się nazwa wzgórza. Inna teoria mówi o tym, że nazwa Montmartre czy też inaczej wzgórze męczenników jest związana z życiem i męczeńską śmiercią pierwszych chrześcijan, w tym także i św. Dionizego, pierwszego biskupa Paryża i najbardziej czczonego świętego we Francji. Według legendy św. Dionizy został nawrócony na wiarę chrześcijańską przez samego apostoła Pawła i wyruszył do Galii, aby tam głosić wiarę. Poganie złapali go i po okrutnych torturach ścięli mu głowę. Ale św. Dionizy spokojnie wstał, podniósł swoją głowę i wyruszył na północ, tam, gdzie później powstało opactwo pod jego wezwaniem.
W 1096 roku mnisi z Saint-Martin-des-Champs założyli na wzgórzu Montmartre pierwsze opactwo, z którego do dziś zachował się tylko Kościół Saint-Pierre na Placu Tertre. Podczas mglistego październikowego poranka 1872 roku arcybiskup Paryża Guibert, spacerując po wzgórzu, spojrzał w dół. Promień słońca wydostał się zza chmur i oświetlił miasto, rozciągające się u jego stóp. Arcybiskup zaniemówił na chwilę, a później krzyknął: „To tu, to tu na ziemi męczenników, to tutaj powinno królować Najświętsze Serce. To miejsce jest stworzone dla niego”. W ten sposób została określona lokalizacja bazyliki.
W 1873 roku budowę kościoła uznano za działanie w ramach pożytku publicznego, co umożliwiło rekwirowanie prywatnych działek na wzgórzu Montmartre. Ogłoszono konkurs narodowy na projekt bazyliki. Wpłynęło 78 propozycji, które przez miesiąc były prezentowane publiczności, po czym jury komitetu ds. budowy, któremu przewodniczył Guibert, ostatecznie zdecydowało, że zwyciężył Paul Abadie. Architekt, natchniony kościołem Hagia Sofia w Stambule i Bazyliką św. Marka w Wenecji, przedstawił projekt kościoła kopułowego w stylu rzymsko-bizantyjskim – przestrzennego i majestatycznego, wspaniale nadającego się do pielgrzymowania, czyli takiego, jakiego wymagał regulamin konkursu. Połączenie styli według idei Abadie miało symbolizować tolerancję i zgodę.
Prace budowlane rozpoczęto w 1875 roku i później kontynuowano przez dziesięciolecia. Okazało się, że wzgórze Montmartre, usiane kopalniami gipsu, nie było w stanie wytrzymać ciężaru bazyliki. Jednak mimo dramatycznego wzrostu kosztów nie zrezygnowano z pomysłu, a ofiary nadal napływały. Niezawodną podporę bazyliki do dziś stanowi 80 podtrzymujących filarów, wkopanych na głębokość 30 metrów.
Niestabilny klimat polityczny kilka razy groził starciem bazyliki z powierzchni ziemi. Dla wielu osób świątynia ta kojarzyła się z grzechami członków komuny i krwawą niedzielą, która odebrała życie 30 000 mieszkańców Paryża. Tacy wybitni działacze, jak Georges Clemenceau i Emile Zola, opowiadali się za przerwaniem budowy. Ale mimo trudności bazylika dumnie wzniosła się nad miastem i została konsekrowana w 1919 roku przez kardynała Amette’a.
Proszę zatrzymać się u podnóża schodów, które znajdują się bezpośrednio przed bazyliką, i wysłuchać nagrania nr 203.
 
http://www.beenbiz.com/lekier/media/4202.jpg Proszę podejść bliżej głównego wejścia do bazyliki i obejrzeć jej fasadę, która charakteryzuje się lakonicznymi zdobieniami, a jej poszczególne elementy są ściśle związane z tematyką narodową. Na dwóch kolumnach, umieszczonych po prawej i lewej stronie portyku z trzema łukami, stoją konne posągi z brązu, przedstawiające francuskich świętych, dzieła Hippolyte’a Lefebvre’a. Zostały one wykonane w latach 20-ych XX wieku. Na prawej kolumnie z nagim mieczem w lewej dłoni rwie się do walki Dziewica Orleańska Joanna d’Arc, a na lewej widzimy pobożnego Ludwika IX nazywanego Świętym. We wnęce w centrum fasady mieści się posąg Najświętszego Serca. Lewą rękę Jezus trzyma przyciśniętą do serca, a prawą podnosi w geście powitania. Po obu stronach wnęki umieszczone są medaliony z pelikanem i feniksem. Elementy z tymi motywami spotkają też Państwo wewnątrz kościoła. Trzy dwuskrzydłowe drzwi czy też wrota do bazyliki wykonane są z brązu. Na każdym skrzydle znajdują się przepiękne płyty, przedstawiające sceny biblijne. Nad każdymi drzwiami u góry widoczne są zdobienia w półokrągłym sklepieniu, czyli tympanon.
 
Proszę wejść do bazyliki. Zwiedzanie będzie się odbywało zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Proszę nie zapominać, że Sacre Coeur jest miejscem czci. Dlatego proszę zachować ciszę i szanować przestrzeń osobistą wiernych. Z powodu nabożeństw dostęp do niektórych części bazyliki może być utrudniony. Dlatego też w zależności od tego proszę samodzielnie korygować trasę zwiedzania.
Po wejściu do bazyliki proszę wysłuchać nagrania numer 204.
Sacre Coeur zaprasza w swoje progi wszystkich. Pielgrzymów, turystów i zwykłych przechodniów. Swoich gości wita Chrystus, aby napełnić życie każdego sensem, aby dać ludziom całą swoją miłość.
Znajdują się Państwo w nawie, której wymiary robią imponujące wrażenie. Proszę sobie wybrać dowolne miejsce niedaleko od wejścia, bardziej w centrum, i odwrócić się twarzą do ogromnej mozaiki, mieszczącej się nad prezbiterium.
 
Święta Małgorzata Maria, twórczyni kultu Najświętszego Serca we Francji, spogląda na Państwa z pierwszego witrażu, znajdującego się po lewej stronie w kruchcie, którą właśnie Państwo minęli. Jej posąg, otoczony dużą ilością świec, mieści się też przy prawej kolumnie, dokładnie naprzeciwko Państwa. Małgorzata Maria, która dostępowała widzeń, sprawiła, że zwykłe oddawanie czci Najświętszemu Sercu Jezusowemu stało się pełnowartościowym katolickim kultem. Kładziono w nim nacisk na miłość do całego narodu ludzkiego, która wypełnia serce Jezusa i konieczność odpowiedzenia miłością na cierpienie, poniesione przez niego za odkupienie grzechów ludzi. Słowa Małgorzaty Marii wraz z apelem skierowanym do Ludwika XIV w 1689 roku, zostały wygrawerowane na tablicy naprzeciwko jej figury: „Bóg nasz, aby odkupić całą gorycz i wszystkie cierpienia, jakich doznało serce jego boskiego syna, aby odkupić poniżenie, lekceważenie i Mękę Pańską, pragnie świątyni, gdzie obraz tego Najświętszego Serca będzie czczony i uwielbiany”.
Figura przy lewej kolumnie przedstawia świętą Teresę od Dzieciątka Jezus i Najświętszego Oblicza, karmelitkę i jedną z trzech kobiet, która otrzymała tytuł doktora kościoła powszechnego. Teresa zmarła w wieku 24 lat, ale nie została zapomniana dzięki swojej autobiografii p.t. „Dzieje duszy”, która wywołała zachwyt zarówno u zwykłych czytelników, jak i u wybitnych francuskich teologów.
 
Proszę spojrzeć w górę na najpiękniejsze miejsce w bazylice - cudownie zdobioną mozaikę, mieszczącą się nad prezbiterium, która przedstawia Chrystusa z rozpostartymi rękoma. Jest to jedna z największych mozaik na świecie – jej powierzchnia wynosi 475 m2. Sposób jej wykonania jest kontynuacją tradycji mozaiki bizantyjskiej, gdzie każdy oddzielny motyw z łatwością da się wyróżnić z szeregu obrazów.
Jeśli chcieliby Państwo  w tej chwili  otrzymać bardziej szczegółowe informacje o scenach, przedstawionych na tej mozaice, proszę wysłuchać nagrań numer 209 i 215. Jednak radzimy zrobić to później, w miejscach wskazanych na planie.

Z bocznych przejść po lewej i prawej stronie galerii, mieszczących się wokół ołtarza, będzie można dokładniej obejrzeć poszczególne części mozaiki – jej prawą stronę naprzeciwko Kaplicy świętego Wincentego, oznaczonej na planie literką „a”, natomiast lewą stronę naprzeciwko Kaplicy świętej Małgorzaty Marii, literką „b” na planie.
A teraz proszę skręcić w lewo i przejść do Kaplicy Floty Wojennej, oznaczonej na planie literką „c”, i wysłuchać opisu numer 205.
 Pierwsza kaplica po lewej stronie, zwrócona na północ, w głębi katedry, to Katedra Matki Boskiej Patronki Morza lub inaczej Kaplica Floty Wojennej – na planie oznaczona literką „c”. Jej utworzenie sfinansowała przede wszystkim flota. Ze względu na to, że budowa bazyliki prowadzona była głównie za pieniądze zebrane w zbiórce powszechnej, wielu zarządców miast, diecezji czy związków zawodowych, które wpłacały swój udział, wskazywały, komu lub czemu ma być poświęcona kaplica budowana pod ich patronatem. W ten sposób oprócz Kaplicy Floty Wojennej pojawiła się Kaplica Medycyny czy świętego Łukasza, położone trochę dalej po lewej stronie galerii oraz Kaplica Jezusa Nauczyciela w krypcie. Kaplica Matki Boskiej Patronki Morza tak samo jak pozostałe kaplice posiada wszystkie cechy wczesnogotyckiego stylu. Reliefy na wspaniałym ołtarzu z zielonego marmuru przedstawiają moment uciszenia burzy przez Jezusa. Uspokajając morze, Chrystus demonstruje swoją potęgę i troskę o ludzi, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji. Na pięknych witrażach zostały przedstawione sceny z historii kościoła związane z morzem. Na ścianach kaplicy znajdują się dwie mozaiki: „Jezus idący po wodzie” i „Jezus przemawia do apostołów”.
W odróżnieniu od kościołów gotyckich, kładących nacisk na światło i witraże, mozaiki były nieodłączną częścią zdobienia kościołów w stylu romańsko-bizantyjskim. Takie kościoły zachwycają swoją wielkością, kubaturą i solidną konstrukcją. Ogromna przestrzeń wewnętrzna daje możliwość wykonania niezwykle bogatych zdobień na kamiennych ścianach. W Sacre Coeur mozaiki znajdują się w wielu kaplicach. Dodatkowo można też zobaczyć okrągłe mozaikowe medaliony na kolumnach. Każdy z nich przedstawia jednego z 12 apostołów z Chrystusem. Wokół nich umieszczono zasady wiary.
 
Obok Kaplicy Matki Boskiej Patronki Morza znajduje się Kaplica Królowej Radegundy, oznaczona na planie literką „d”.
Proszę do niej podejść i wysłuchać opisu numer 206.
Kaplica Królowej Radegundy oznaczona na planie literką „d” otrzymała swoją nazwę zgodnie z wolą wyznawczyń kultu Najświętszego Serca z Poitiers, które ofiarując środki na budowę bazyliki, zażyczyły sobie kaplicę lub ołtarz ku czci świętej Radegundy, królowej Francji i patronki Poitiers. Dziś figura Radegundy wznosi się nad ołtarzem. W szerszym znaczeniu kaplica uważana jest za miejsce poświęcone wszystkim królowym Francji.
Witrażowe okna opowiadają historię powiązania Marii Panny z Francją. W górnej części środkowego witraża, u stóp Maryi, Ludwik XIII składa przed nią swoją przysięgę. Na małych oknach witrażowych po lewej stronie widzimy świętą Teresę od Dzieciątka Jezus, a po prawej Joannę d’Arc. Obie klęczą. Przy zwiedzaniu kaplicy i nawy proszę zwrócić uwagę na napisy wyryte na kamieniach w ścianach bazyliki. Są to imiona i inicjały pojedynczych osób lub całych rodzin, które wniosły swój wkład w budowę świątyni w postaci ofiary. Ze współczesnego punktu widzenia, środki przedsięwzięte przez komitet do spraw budowy w celu wsparcia finansowego bazyliki, słusznie można nazwać genialnym posunięciem marketingowym. Każdy obywatel mógł kupić i ofiarować bazylice kamień ze swoimi inicjałami. Ceny kamieni „cegiełek” były dostępne nawet dla najbiedniejszych mieszkańców. Jeśli zechcieli, byli w stanie dołożyć swoją cegiełkę na miarę swoich możliwości finansowych. Można było nabyć nie tylko zwykły kamień, ale i filar podtrzymujący, a nawet zdobioną kolumnę. Dzięki takiemu rozwiązaniu ofiarodawcy czuli osobistą więź z budową bazyliki. Oprócz tego, za odpowiednią kwotę, istniała możliwość umieszczania kapsuł z prośbami, nadziejami, tęsknotami i modlitwami wiernych w otworach w kamieniach, które były robione w celu podnoszenia tych kamieni dźwigiem na wyższe poziomy bazyliki. Dziś ściany Sacre Coeur przepełnione są tysiącami próśb.
 
Teraz proszę przejść kilka metrów dalej po zachodniej nawie bocznej, oznaczonej na planie literką  „e” i, jeśli to możliwe, cicho usiąść na ławeczce tak, aby dobrze widzieć ołtarz i jednocześnie nie przeszkadzać innym modlącym się w ciszy.
Jeśli z tej strony nie będzie takiej możliwości, proszę po prostu chwilę cichutko postać pomiędzy dwoma kolumnami i wysłuchać nagrania numer 207.
Od 1885 roku, początkowo w tymczasowej kaplicy, a później w samym kościele w dzień i w nocy można usłyszeć nieustające modlitwy, które nigdy nie cichły, nawet w najtrudniejszych momentach historii kraju.
Bardzo ciekawy jest przestrzenny chór, oznaczony na planie literką „f”, który już z daleka zwraca na siebie uwagę. Oddziela go od galerii jedenaście wygiętych rzymskich łuków. W centrum chóru, na podłodze pokrytej mozaikami z herbami wszystkich papieży i kardynałów, którzy sprawowali swój urząd do momentu wybudowania bazyliki, mieści się wysoki ołtarz z brązu – kopia ołtarza w Cluny.
W przytłumionym świetle wypełniającym kościół, wyróżnia się biały, marmurowy obraz za ołtarzem, którego głównym motywem jest ukrzyżowanie. Obok niego mieszczą się figury Marii i Jana, a po obu stronach obrazu - apostołowie. Za złotym ołtarzem można dojrzeć napis: „I wypłynęła tu krew i woda, przypominające nam o Sercu Jezusa”. Nad ołtarzem wznosi się pozłacany baldachim z brązu. Dwa srebrne anioły trzymają w rękach monstrancję z komunią świętą, czyli ciałem Chrystusa. Prawdziwym arcydziełem są krzesła ustawione wokół ołtarza. Poszycie podłogi pokryte jest cedrem libańskim. Na 18 tekowych krzesłach z podłokietnikami, umieszczone zostały wspaniałe, drewniane inkrustowane płyty, wykonane z niezwykłą precyzją z 37 gatunków drewna. Możecie Państwo zobaczyć na nich proroków ze Starego Testamentu, którzy trzymają zwoje z własnymi wypowiedziami lub naukami o Sercu Jezusa. Dwa duże fotele z oparciami, stojące bardziej z przodu, są przeznaczone dla arcybiskupa Paryża i nuncjusza papieskiego, czyli stałego przedstawiciela Watykanu w Paryżu. Środkowa masywna kopuła przed ołtarzem wznosi się na wysokość 83 metrów. Dwa rzędy kolumn, które ją otaczają (jeden z galerią, drugi z oknami), sprawiają, że kopuła wydaje się dużo lżejsza. Oprócz tego daje to możliwość przeniknięcia przytłumionego światła do środka bazyliki. Cztery posągi skrzydlatych aniołów z narzędziami Męki Pańskiej sprawiają, że kopuła tak jakby unosi się nad nawą. Aniołowie są dziełem różnych architektów, którzy jednak zachowali jedność stylu. Pierwotny projekt kopuły Abadie’ego został trochę zmodyfikowany poprzez wyciągnięcie jej w górę, aby bardziej równomiernie rozłożyć nacisk na ściany.
Proszę obrócić się w stronę drzwi, przez które Państwo weszli do środka. Nad głównym wejściem, na balkonie organowym mieszczą się ogromne organy. Pod względem wielkości zajmują one trzecie miejsce w Paryżu zaraz za organami w kościele Saint-Sulpice i Katedrze Notre-Dame. Barierkę balkonową zdobią inkrustacje z aniołami, grającymi na instrumentach muzycznych. Organy zostały wykonane przez znakomitego mistrza Aristide Cavaillé-Coll’a na zamówienie barona Albert de l’Espée do jego prywatnego salonu muzycznego, a później w 1914 roku przekazano je bazylice.
 
Proszę teraz przejść do Kaplicy świętego Wincentego de Paul’a. oznaczonej na planie literką „a”, i wysłuchać nagrania nr 208.
Sceny z życia św. Wincentego de Paul’a, umieszczone w kaplicy, bez żadnych wątpliwości pozwalają odgadnąć, komu zostało poświęcone to miejsce. Na podłodze z zielonego marmuru stoi ołtarz wykonany z marmuru ze Sieny. Najbardziej zauważalnym detalem kaplicy są dwa okrągłe medaliony umieszczone na obu skrzydłach ogrodzenia. Na medalionie w lewym skrzydle widzimy powstającego z popiołów feniksa, symbolizującego wieczność i nieskończoność. Prawy medalion przedstawia pelikana w otoczeniu swoich piskląt. Aby uchronić je przed głodem, pelikan oddaje swoim dzieciom własne serce. Pelikan to symbol rodzicielskiej troski poświęcenia, symbol ofiarności. Jest to analogia do Chrystusa, który poświęcił się w imię ratowania ludzkości. Obrazy pelikana i feniksa są bardzo ważne i często powtarzają się w bazylice. Z zewnątrz na środkowym portalu otaczają posąg Chrystusa. Kaplica św. Wincentego de Paul’a kończy serię złożoną z trzech kaplic po lewej stronie nawy. Można podejść przez łuki chóru do ogrodzenia ołtarza, które znajduje się dokładnie naprzeciwko kaplicy położonej z tyłu za Państwem. Tam można swobodnie obejrzeć prawą część mozaiki kościoła.

Jeśli jeszcze Państwo nie słuchali szczegółowych informacji o mozaice, można to zrobić teraz, przechodząc do literki „a”. Jeśli zdecydują się Państwo, aby kontynuować zwiedzanie, proszę iść dalej przez galerię chóru, obok posągu Matki Boskiej po prawej stronie i świętego Antoniego z Padwy po lewej, do Kaplicy świętej Urszuli. Przed kaplicą proszę wysłuchać nagrania numer 209.
O tym, co będzie głównym motywem centralnej mozaiki Sacre Coeur zdecydowano około 1911 roku. Narodowa koncepcja bazyliki nie pozwalała na to, aby projekt zrealizował artysta z zagranicy. Dlatego też, w pewnym sensie, bazylika przyczyniła się do odrodzenia tradycji francuskiej mozaiki XIX-XX w. Dyrektorem projektu został malarz Luc-Olivier Merson i wszystkie mozaiki świątyni są owocem twórczości jego grupy. Tylko dwóch malarzy dożyło do zakończenia wszystkich prac w 1923 roku. Z miejsca pod kopułą bazyliki bardzo dobrze widać środkową i prawą część monumentalnej mozaiki. Główną jej postacią jest Jezus Chrystus, który tryumfalnie spogląda na nas z niebios. Jego Najświętsze Serce jest odsłonięte. Gołąb, czyli symboliczny obraz Ducha Świętego, jednoczy Jezusa z Panem Bogiem, władcą świata duchowego. Rozpostarte ręce Chrystusa dzielą mozaikę na dwa światy – duchowy u góry i ziemski na dole. Prawa strona świata duchowego została poświęcona francuskim świętym. Wśród nich, czwarty od środka, najbardziej czczony i rozpoznawalny święty we Francji - święty Dionizy, którego pozbawiono głowy. Zaraz za nim znajduje się święta Genowefa, patronka Paryża trzymająca  herb miasta. Za świętą Genowefą widzimy słynącego z pobożności  króla  Ludwika Świętego w wytwornym płaszczu królewskim ze złotymi liliami. Na trzecim obrazie od prawej strony znajduje się Święta Małgorzata Maria, propagatorka kultu Najświętszego Serca Jezusowego w stroju klasztornym z rękoma złożonymi do modlitwy. Dwie duże figury otaczają Chrystusa – po lewej stronie Maria Dziewica, a po prawej święty Michał. Obok Matki Boskiej widzimy papieża Leona XIII, który podaje Jezusowi kulę ziemską. Obok świętego Michała widzimy Joannę d’Arc i spersonifikowaną figurę Francji, wręczającą Chrystusowi koronę królestwa. Najciekawszą częścią mozaiki są sceny z legendy o Najświętszym Sercu Jezusa i Francji, umieszczone w świecie ziemskim, w dolnej części mozaiki po prawej stronie. Sceny ułożone są chronologicznie od prawej strony do lewej. Pierwsza przedstawia przysięgę wierności Najświętszemu Sercu Jezusowemu złożoną przez biskupa Belsunce’a podczas epidemii dżumy w Marsylii przy łożu umierającego. Jako drugi został przedstawiony król Ludwik XVI wraz z rodziną. Król również składa przysięgę Najświętszemu Sercu, której jednak nie zdołał wypełnić, gdyż ścięto go wraz z Marią Antoniną w czasach rewolucji. Na trzeciej scenie przedstawiona jest przysięga narodowa. Przed bohaterskimi generałami Charette i de Sonis stoją inicjatorzy przysięgi Alexandre Legentil i Rohault de Fleury. Tu też widzimy człowieka, który odczytuje tekst przysięgi przed zgromadzeniem narodowym. Biskupi Paryża Amette, Richard i Guibert, którzy niosą w swoich dłoniach model Bazyliki Najświętszego Serca Jezusowego, przewodniczą procesji. Tylko jedna postać na mozaice jest odwrócona od Chrystusa – republikanin Saint Claude. Staje się on alegorycznym uosobieniem rewolucyjnej Francji, która w przeciwieństwie do Francji katolickiej nie bierze udziału w powszechnym oddawaniu czci Najświętszemu Sercu Pana Jezusa. Saint Claude stoi z założonymi rękoma i jest całkowicie obojętny wobec obrazów świętego kultu.
 
Lewą część mozaiki wygodniej jest podziwiać, będąc po przeciwnej stronie galerii, od strony kolumn, naprzeciwko Kaplicy świętej Małgorzaty Marii, oznaczonej na Państwa planie literką „b”. Proszę przejść dalej przez galerię chóru, obok posągu Matki Boskiej, położonego z prawej strony i świętego Antoniego z Padwy z lewej, do Kaplicy świętej Urszuli.
Przed kaplicą proszę wysłuchać nagrania nr 210.
Kaplica świętej Urszuli to pierwsza kaplica galerii chóru w zaokrąglonej części bazyliki. Pieniądze na jej budowę ofiarowały Urszulanki, aby uwiecznić pamięć o ich patronce. Miniaturowa kopia bazyliki i liczne wyszukane zwroty w różnych językach, mówią o tym, że zbiórka środków na wsparcie świątyni prowadzona jest tak samo aktywnie, jak w latach budowy. Proszę zwrócić uwagę na kontrast pomiędzy panującym w bazylice półmrokiem a olśniewającym wyglądem świątyni z zewnątrz. Bezpośrednie światło nie dociera do żadnej z kaplic apsydy. Architekt Abadie specjalnie pozbawił bazylikę nadmiernego oświetlenia. Według jego koncepcji płomienie palących się świec są wystarczające, aby stworzyć odpowiednią atmosferę. W tym celu aż 20 okien kolumnady wypełniono przyciemnionym szkłem, co dało miękkie, przytłumione światło wewnątrz. Dwie przestrzenie, światła i mroku, spotykają się ze sobą przed ołtarzem. Za Państwa plecami w zaokrąglonej ścianie chóru znajdują się mozaikowe motywy dekoracyjne, przedstawiające narzędzia Męki Pańskiej, otoczone scenami z Biblii.
 
Proszę nadal kierować się wzdłuż galerii, przejść obok Kaplicy Świętego Ignacego Loyola i Kaplicy świętego Łukasza do środkowej Kaplicy Matki Boskiej, która została oznaczona na planie literką „g”.
Przed kaplicą proszę wysłuchać nagrania nr 211.
Kaplica Matki Boskiej oznaczona na planie literką „g” mieści się w samym centrum chóru. Znana jest także pod nazwą Kaplicy Czystego Serca Marii Panny. Główną jej dekorację stanowi wysoka okrągła kopuła, wieńcząca piękną kolumnadę w stylu romańskim. Niestety nie da się jej szczegółowo obejrzeć od strony wejścia. Mozaika kopuły jest najpiękniejsza spośród wszystkich, znajdujących się w bazylice. Przedstawia Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny. Maryja, podtrzymywana przez aniołów, w otoczeniu apostołów i Świętych Dziewic, wznosi się ku niebu. Aniołowie śpiewają i grają na instrumentach muzycznych. Jeden z nich trzyma koronę nad głową Matki Boskiej. Nad ołtarzem mieści się piękny posąg Najświętszej Marii Panny wykonany przez Serraz’a. Na jej kolanach maleńki Jezus trzyma gałązkę oliwną. Obrócony od matki patrzy na nas, na marność i przemijanie ziemskiego świata, tak jakby rozumiał swoje przeznaczenie. Trzy serie potrójnych witraży w kaplicy przedstawiają tajemnice różańca świętego: bolesne: modlitwa w Ogrójcu, biczowanie, ukoronowanie cierniem, droga krzyżowa i ukrzyżowanie; radosne: zwiastowanie NMP, nawiedzenie świętej Elżbiety, narodzenie Pana Jezusa, ofiarowanie Pana Jezusa w Świątyni, odnalezienie Pana Jezusa w Świątyni oraz chwalebne: zmartwychwstanie Pana Jezusa, wniebowstąpienie, zesłanie Ducha Świętego, wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny, ukoronowanie Najświętszej Marii Panny na Królową Nieba i Ziemi. Liczne wizerunki Matki Boskiej, przekazane bazylice przez największe kościoły we Francji, umieszczone zostały w alkowach wokół chóru. Rzeźba przy tylnej ścianie chóru, dokładnie naprzeciwko kaplicy Matki Boskiej, przedstawia świętego Piotra. Jest to kopia rzeźby znajdującej się w Watykanie. Zgodnie z tradycją pogłaskanie stopy świętego przynosi szczęście. Kaplica Matki Boskiej służy jako podstawa dzwonnicy. Dzwonnicę wnoszono już po tym, jak w 1899 roku została zamontowana główna kopuła bazyliki. Budowa trwała od 1905 do 1912 roku. W dzwonnicy znajduje się jeden z największych dzwonów Francji – Savoyarde o wadze 19 ton i średnicy 3 metrów. Brzmi na niskiej głębokiej nucie „do”. Został przekazany jako dar od diecezji regionu Sabaudii. W 1969 roku dodano jeszcze 4 dzwony – Felicity, Luisa, Nicole i Elizabeth. Ich do, re, mi i sol razem z dźwięcznym głosem Savoyarde’a tworzą piękny chór.
 
Proszę przejść do następnej kaplicy i wysłuchać nagrania numer 212.
Obok Kaplicy Matki Boskiej mieści się Kaplica świętego Józefa oznaczona na planie literką „h” . Piękny ołtarz kaplicy jest prawdziwym arcydziełem złotników. Dwa gatunki marmuru – czerwony afrykański i żółty z Sainte-Beaume stanowią piękne tło dla licznych emaliowanych zdobień. Na turkusowym tle, jak gwiazdy na niebie, błyszczą opale, niemalże różowe rubiny, ametysty i topazy, otoczone złoconymi brązowymi wstawkami. Część za ołtarzem ozdobiona jest pozłacanymi łukami z brązu, rozdzielonymi marmurowymi kolumnami. Reliefy wewnątrz łuków przedstawiają wesele Józefa, warsztat cieśli w Nazarecie i proroka Symeona, który umiera w obecności Józefa i Marii. Na mozaice przedstawiona jest też Matka Boska z Fourvière, miasta, gdzie już od 150 lat 8 grudnia odbywa się słynny festiwal światła w Lyonie.
W następnej Kaplicy świętego Jana Chrzciciela oznaczonej na planie literką „i” znajduje się rzeźba Matki Boskiej, przekazana Francji przez państwo kanadyjskie jako znak uznania. Dalej mieści się kaplica świętego Franciszka z Asyżu. Nowoczesne okna witrażowe mówią o najważniejszych wydarzeniach z jego życia. Proszę obejrzeć obie kaplice i skierować się do Kaplicy świętej Małgorzaty Marii, oznaczonej literką „b” na planie. Przed kaplicą, po prawej stronie, tam, gdzie kończy się kolumnada chóru, naprzeciwko drzwi do zakrystii, mieści się posąg z brązu Najświętszego Serca Jezusowego.
 
Przed Kaplicą świętej Małgorzaty Marii proszę wysłuchać nagrania numer 213.
Kaplica świętej Małgorzaty Marii Alacoque, oznaczona na planie literką „b”,  twórczyni kultu Najświętszego Serca Jezusowego we Francji, jest jedną z najpiękniej zdobionych kaplic w bazylice. Proszę spojrzeć na witrażowe okna i mozaiki. Wszystkie one mówią o życiu świętej i objawieniach, których doznała. Małgorzata Maria urodziła się w 1647 roku. W wieku 9 lat została sparaliżowana i przez 5 lat pozostawała w łóżku dopóki nie przyrzekła Matce Boskiej, że w przypadku uzdrowienia poświęci swoje życie krzewieniu wiary. Cudowne  uzdrowienie nie kazało na siebie długo czekać, ale Małgorzata Maria zapomniała o swoim przyrzeczeniu i nie przywiązywała dużej wagi do swojej przysięgi. Prowadziła całkowicie świecki tryb życia. Po pewnym czasie zaczęła mieć widzenia ukrzyżowanego Chrystusa, który zarzucał jej niewywiązanie się z przysięgi. Wywarło to na niej ogromne wrażenie i postanowiła zostać mniszką, aby aktywnie szerzyć kult Najświętszego Serca Pana Jezusa.
Podstawowe cechy kultu to przyjęcie komunii świętej w każdy pierwszy piątek miesiąca o świętej godzinie, o której wystawiany jest Najświętszy Sakrament oraz głoszenie chwały Najświętszego Serca Pana Jezusa w Wielki Piątek. W ten dzień procesje pielgrzymów przybywają na Montmartre, aby pomodlić się do Najświętszego Serca. Małgorzata Maria nazywana jest Oblubienicą Serca Jezusowego. Oficjalnie kult Najświętszego Serca Jezusowego został wprowadzony przez papieża Klemensa XIII w 1765 roku, czyli 75 lat po śmierci Małgorzaty Marii.
 
Proszę się obrócić i spojrzeć na rozetę na przeciwległej ścianie bazyliki. Jest to najbardziej znana rozeta świątyni. Jeśli Państwo już zwiedzali Katedrę Notre-Dame, to z pewnością zauważą Państwo różnice pomiędzy witrażami obu kościołów. Symbolika wzoru rozety jest bardzo łatwa do rozpoznania, nie sprawia wrażenia przeciążenia treścią i nie kontrastuje z ogólną koncepcją bazyliki.
Aby uzyskać szczegółowe informacje o rozecie, proszę wysłuchać nagrania numer 214, albo stanąwszy pomiędzy kolumnami, naprzeciwko Kaplicy Małgorzaty Marii, od razu przejść do nagrania numer 215, w którym omawiana jest lewa część głównej mozaiki.
W tej chwili stoją Państwo przed najbardziej znaną rozetą Sacre Coeur. Wzór witraży, na pierwszy rzut oka abstrakcyjny, w rzeczywistości posiada głęboką symbolikę. W centrum witraża znajduje się Serce Jezusa – źródło światła, rozumu, miłości i łaski bożej – otoczone koroną cierniową. Swoją siłą światło przebija się przez pierwszą przeszkodę – czarny pierścień i trafia do świata duchowego. Świat duchowy przedstawiony jest w postaci niewielkich czerwonych krzyży zaraz za czarną granicą. Dwa kolejne kręgi wokół Serca otacza falisty biały wąż, będący uosobieniem duszy ludzkiej. Pierwszy krąg, ciemny i mroczny, symbolizuje życie na ziemi, a drugi, radosny i niebieski – świat duchowy. Wraz z narodzinami w materialnym świecie w człowieku zamieszkuje czysta dusza. W miarę, jak człowiek się rozwija, dusza kieruje się w stronę zewnętrznego kręgu, czyli świata duchowego. Wraz ze śmiercią ciała cykl powtarza się na nowo, tworząc nierozerwalny ciąg. Cieniutki biały okrąg symbolizuje granicę pomiędzy codziennym materialnym światem a światem duchowym, dokąd powinien zmierzać człowiek, maksymalnie wykorzystując powierzony mu rozum. Natomiast biały krąg znajdujący się poniżej wskazuje na bezsens ziemskiej egzystencji. Za niebieskim kręgiem znajduje się pierwsza czarna granica. Tylko w przypadku jeśli człowiek ją pokona, zdoła nauczyć się, jak żyć w świecie rozumu. Dziesięć półokrągłych medalionów, ułożonych na zewnętrznej części witraża, symbolizują człowieka: pomarańczowy krąg – ciało fizyczne, biały – czystą duszę, liliowy – rozum. Właśnie tak powinien iść przez życie człowiek, w harmonii z całym światem i ze sobą.

Proszę stanąć pomiędzy kolumnami naprzeciwko kaplicy, którą właśnie Państwo zwiedzali i wysłuchać nagrania nr 215.
Natomiast jeśli już Państwo słuchali informacji o lewej części głównej mozaiki, proszę kierować się dalej zgodnie z ruchem wskazówek zegara, do Kaplicy Ludwika Świętego, oznaczonej na planie literką „j”. Na ścianie po lewej stronie, pod balkonem, na tablicy z marmuru widoczny jest pełny tekst przysięgi narodowej Alexandre’a Legentil’a i Rohault de Fleury. W lewej górnej części mozaiki, w świecie duchowym, znajdują się postacie świętych. Patrzą oni na Chrystusa i kąpią się w promieniach, pochodzących od Pana Boga i Ducha świętego w postaci gołębicy, którymi emanuje jego Serce. Pierwszy spośród świętych to święty Piotr, za nim znajduje się święty Jan i świety Paweł. Pozostali święci zostali umieszczeni trochę dalej – pod trzema złotymi łukami w ziemskim świecie, tam, gdzie mieści się scena oddawania czci przez Francję katolicką Najświętszemu Sercu Jezusowemu. Na pierwszym łuku papież Klemens III ogłasza uroczystość Najświętszego Serca Jezusowego. W centrum papież Pius IX rozprzestrzenia kult Najświętszego Serca na cały kościół katolicki. Na ostatnim łuku, położonym najbliżej Jezusa, na kolanach, papież  Leon XIII podaje Chrystusowi kulę ziemską, tym samym zawierzając całą ludzkość Najświętszemu Sercu Pana Jezusa. Wizerunki ludzi, umieszczone za papieżem, w sposób alegoryczny symbolizują 5 kontynentów.
 
Proszę dalej kierować się zgodnie z ruchem wskazówek zegara do Kaplicy św. Ludwika, oznaczonej na planie literką „j”. Na ścianie, po lewej stronie, pod balkonem, na marmurowej tablicy, mieści się pełny tekst przysięgi narodowej Alexandre’a Legentil’a i Rohault de Fleury. Przed kaplicą proszę wysłuchać nagrania nr 216.
Ta kaplica, na planie literka ”j” została poświęcona Ludwikowi  IXmu nazywanemu też Świętym, który był jednym z najbardziej czczonych królów Francji.
Ludwik IXty osobiście brał udział w siódmej i ósmej wyprawie krzyżowej. Szanowano go nie tylko w kraju, ale też poza jego granicami. Według legendy, zwykle po mszy porannej wychodził z pałacu, siadał pod dębem i wysłuchiwał skarg. Król wzbudzał nieograniczone zaufanie. Pod jego osąd swoje sprawy oddawali nawet cudzoziemcy. Ludwik szanował swoich wasali. Był wybitnym działaczem państwowym. Usunął niektóre wady ustroju feudalnego, ustanowił, jako ogólną zasadę, ingerencję króla w sprawy poddanych. Wszystkie dziedziny administracji znajdowały się pod jego surową kontrolą. Z godnością reprezentował interesy Francji, a francuskie duchowieństwo bardziej popierało Ludwika i interesy władzy świeckiej, niż samego papieża. Oprócz tego Ludwik lubił książki i sztukę. Właśnie jemu zawdzięczamy powstanie perły średniowiecznego gotyku – kaplicy Sainte-Chapelle, czyli Świętej Kaplicy, na wyspie La Cite w Paryżu. Ludwik zmarł w trakcie ósmej wyprawy krzyżowej z powodu epidemii. Jego serce do dziś znajduje się na Sycylii, a szczątki zostały przewiezione do Francji i pochowane w katedrze Saint Denis, miejscu spoczynku większości francuskich królów. 27 lat po śmierci Ludwik został kanonizowany po jednomyślnej akceptacji całej Francji i Europy.
Imię świętego Ludwika nosi wiele kościołów katolickich na całym świecie, w tym także w Polsce w Katowicach i Wadowicach. Kilka obrazów, przedstawiających tego króla, mieści się w Luwrze, wśród nich „Ludwik Święty, król Francji z paziem”. Niezwykła postać tego sprawiedliwego, oświeconego władcy wywołuje mimowolny szacunek.
 
Proszę odwrócić się w prawą stronę. Przed Państwem ostatnia kaplica bazyliki – Kaplica świętego Michała, literka „k” na planie. W niej znajduje się posąg klęczącej Joanny d’Arc, kolejnej świętej, czczonej we Francji.
Po obejrzeniu Kaplicy świętego Michała proszę skierować się w stronę wyjścia. Stojąc twarzą do wyjścia, po lewej stronie, zobaczą Państwo wnękę w ścianie, gdzie na złotej mozaice uwieczniona została pamięć o tych, którym zawdzięczamy powstanie tej świątyni z tak skomplikowaną i niezwykłą historią. W tym miejscu proszę wysłuchać nagrania nr 217.
Dnia 16 czerwca 1875 roku za panowania Piusa, IX zgodnie z wolą Zgromadzenia Narodowego z 1873 roku, kardynał Guibert uroczyście położył kamień węgielny pod Bazylikę Najświętszego Serca Pana Jezusa.
Ani architekt Abadie, ani arcybiskup Guibert, ani nikt inny, kto uczestniczył w losach Sacre Coeur, nie widział bazyliki takiej, jaką ją widzą Państwo teraz. Ale ich wkład jest bezcenny a wdzięczność wobec nich bezgraniczna. Właśnie zapoznali się Państwo z Bazyliką Najświętszego Serca, jeszcze jedną kartą w historii Paryża – czasami sprzeczną, czasami tragiczną, czasami heroiczną. Sacre Coeur jak wielki biały statek unosi się nad marnością ziemskiego świata. Mrocznie i uroczyście chroni sekrety z przeszłości, niewyraźnie rysuje się we mgle gdzieś tam, gdzie kończą się światła wielkiego miasta. Jeśli chcieliby Państwo przedłużyć swój pobyt w bazylice, można zejść do krypty, jednej z największych krypt na świecie, lub wejść na kopułę, skąd w ładną pogodę rozciąga się przepiękny widok na miasto i okolice w odległości do 50 kilometrów. Wejście do krypty i na kopułę znajduje się na zewnątrz bazyliki, po lewej stronie od wejścia, jeśli staniemy twarzą do budynku.
 
Drodzy przyjaciele! W imieniu naszej agencji turystycznej Lekier dziękujemy za to, że wybrali Państwo właśnie nas. Mamy nadzieję, że wycieczka była udana i że dzięki naszym audio przewodnikom usłyszeliście Państwo wiele ciekawych informacji. Będziemy wdzięczni za wszelkie opinie, komentarze, uwagi, rady i życzenia w związku z audio wycieczkami na stronie internetowej lekierfrance.com lub lekier.com.pl na blogu lub w dziale „Audio przewodniki”. W dziale „Opinie gości” prosimy o podzielenie się wrażeniami z wycieczki. Mamy nadzieję, że audio przewodniki firmy Lekier okażą się nieodzowną pomocą i sprawią Państwu radość również w trakcie przyszłych podróży, na które serdecznie zapraszamy.

Życzymy Państwu przyjemnego zwiedzania.

O nas LEKIER FRANCE TOURS - numer konta - adres
Autokarem do Paryża ze 170 miast Polski - 5 dniowa wycieczka
Autokarem do Paryża ze 170 miast Polski - 6 dniowa wycieczka
Autokarem do Paryża ze 170 miast Polski - 7 dniowa wycieczka
Autokarem do Paryża ze 170 miast Polski - 8 dniowa wycieczka
Kontakt
Warunki sprzedaży
Ważne informacje dla turysty
Szkolna wycieczka do Paryża, Wersalu i Disneylandu 4 noce
Jak zwiedzać paryskie muzea z kartą muzealną.
Muzea w Paryzu
Muzea gratis do 26 lat
Audioguide w języku polskim
Audio przewodnik po Bazylice Sacre Coeur
Filmiki o Paryżu
Transport w Paryżu
Turystyczne trasy paryskich autobusów
Co warto zobaczyć w Paryżu ?
Paryż dwóch wysp i Sekwany - trasa i historia
Wzdłuż Pól Elizejskich spacer - trasa i historia
Wokół Wieży Eiffla - trasa i historia
Elegancki Paryż - trasa i historia.
Poloniki w Paryżu - polski Paryż
Zamki Loary
Zamki Loary i Mont Saint Michel
Montmartre - trasa i historia.
Paryż - Dzielnica Łacińska - trasa i historia.
Z Warszawy - godziny wylotów do Paryża.
Z Wrocławia - godziny wylotów do Paryża.
Z Poznania godziny wylotów do Paryża.
Z Gdańska godziny wylotów do Paryża.
Z Krakowa - godziny wylotów do Paryża.
Hotel Ambassadeur
Paryż dla dzieci - Atrakcje dla dzieci w Paryżu
Disneyland, gdzie jest? jak dojechać metrem lub samochodem?
Najlepsze atrakcje Disneyland
Sklepy z pamiątkami w Disneyland
Disneyland, czy naprawdę warto zwiedzać?
Atrakcje w parku Disneyland
Jak dojechać i co zobaczyć w Disneylandzie?
10 najlepszych restauracji w Disneyland Resort Paris
Bilet do Disneylandu ile kosztuje?
Wykaz restauracji Disneyland Paris - gdzie najlepiej zjeść
Wszystko o restauracjach w Disneyland
Tanie hotele i zakwaterowanie w Paryżu
Jak dojechać z lotniska Beauvais do Paryża?
Noclegi w Paryżu - Baza noclegowa w Paryżu
Wycieczki do Francji - Gdzie się wybrać?
Last minute do Paryża – Warszawa - Paryż
PROMOCJE
Afiliacja
Umowa afiliacyjna
Metro
Bilety do Parku Asterix
Spis wszystkich restauracji w Parku Asterix
Restauracje w Parku Asterix
Atrakcje Parku Asterix
Jak dojechać do parku Asterix?
Najlepsze atrakcje Parku Asterix
Bilety do Disneyland Paris Resort
Galeria Lafayette
Oferta szkolna
Paryż
Krystyna Mazurówna o Luwrze
Krystyna Mazurówna o panoramie Paryża
Wieża Eiffla
Szkoła Wojskowa w Paryżu
Stroje Moulin Rogue
Ślub w Paryżu
Pytania i odpowiedzi

 

 

 

Szukasz miejsca na weekendowy wypad pełen niesamowitych wrażeń? Zawsze marzyłeś o zobaczeniu Disneylandu? Może masz ochotę na spacer po Polach Elizejskich, obiad  na szczycie Wieży Eiffla, a kolację na Montmartre ? Nic trudnego – skontaktuj się z nami! Weekend w Paryżu najtaniej, a moze tydzien w Paryżu. Lekier France Tours licencjonowane biuro podróży, touroperator francuski. Od 26 lat specjalizuje się w wycieczkach do Paryża. 

 O NAS MAPA STRONY KONTAKT FAQ AFILIACJA INFORMACJE DLA TURYSTY

Nasz profil Google+

Design and powered by Welcome magement systems

 

© LekierFranceTours 2023